Xogħlijiet Orfni

Ħarsa ġenerali lejn id-Direttiva dwar ix-Xogħlijiet Orfni u d-Database dwar ix-Xogħlijiet Orfni

Id-Direttiva 2012/28/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-25 ta’ Ottubru 2012 dwar ċerti użi permessi ta’ xogħlijiet orfni tiddeskrivi regoli komuni dwar id-diġitizzazzjoni u l-wiri onlajn ta’ xogħlijiet orfni. Skont l-Artikolu 3(6) tad-Direttiva 2012/28/UE, l-Uffiċċju tal-Proprjetà Intellettwali tal-Unjoni Ewropea, komunement imsejjaħ l-EUIPO, huwa responsabbli għat-tnedija u l-ġestjoni ta’ database onlajn aċċessibbli għall-pubbliku dwar xogħlijiet orfni. Fil-fatt, id-Database tax-Xogħlijiet Orfni tnediet mill-EUIPO f’Ottubru 2014.

Aktar informazzjoni dwar id-Direttiva dwar ix-Xogħlijiet Orfni u dwar il-leġiżlazzjoni nazzjonali rilevanti tista’ tiġi aċċessata permezz tal-links li ġejjin.

Websajt tal-Kummissjoni Ewropea:
http://ec.europa.eu/internal_market/copyright/orphan_works/index_en.htm

Websajt tal-Ministeru għall-Ġustizzja, Kultura u Gvern Lokali:
http://justiceservices.gov.mt/DownloadDocument.aspx?app=lom&itemid=12255&l=1

X’inhuma Xogħlijiet Orfni?

Xogħlijiet orfni huma xogħlijiet bħal kotba, artikli ta’ gazzetti u rivisti u films li għadhom protetti bid-drittijiet tal-awtur iżda li l-awturi jew id-detenturi tad-drittijiet tagħhom mhumiex magħrufa jew ma jistgħux jinstabu jew jiġu kkuntattjati biex jiksbu permess tad-drittijiet tal-awtur. Xogħlijiet orfni huma parti mill-kollezzjonijiet miżmuma mil-libreriji Ewropej li jistgħu jibqgħu mhux mittiefsa mingħajr regoli komuni biex id-diġitalizzjoni u l-wiri onlajn tagħhom ikunu legalment possibbli.

Id-Database tax-Xogħlijiet Orfni

Id-Database tax-Xogħlijiet Orfni hija database madwar l-UE kollha li tipprovdi aċċess għar-rekords tax-xogħlijiet orfni. Din id-database hija aċċessibbli għall-organizzazzjoni benefiċjarja, id-detenturi tad-drittijiet u l-pubbliku ġenerali.

Din id-database tinkludi dettalji li jappartjenu għal xogħlijiet orfni li huma parti minn kollezzjonijiet ta’ libreriji aċċessibbli għall-pubbliku, stabbilimenti edukattivi u mużewijiet, arkivji, istituzzjonijiet tal-wirt tal-films jew awdjo, u organizzazzjonijiet tax-xandir tas-servizz pubbliku stabbiliti fl-Istati Membri. Informazzjoni oħra miksuba mid-database tinvolvi entitajiet li jridu jagħmlu użu minn xogħlijiet orfni, il-proġetti li fihom ix-xogħlijiet se jintużaw, eċċ.

Id-database sservi bħala mezz ta’ għajnuna lill-organizzazzjonijiet benefiċjarji li beħsiebhom jagħmlu użu minn xogħlijiet orfni fi proġetti ta’ diġitizzazzjoni, billi tippermettilhom jaċċessaw informazzjoni rilevanti dwar dawn ix-xogħlijiet. Organizzazzjonijiet benefiċjarji jistgħu jagħmlu tfittxijiet diliġenti u jidentifikaw xogħlijiet bħala orfni permezz tad-database. Dawn l-entitajiet jistgħu jgħaddu informazzjoni dwar xogħlijiet orfni lill-EUIPO permezz tal-awtorità nazzjonali kompetenti ta’ kull Stat Membru rispettiv. Fil-każ ta’ Malta, id-Direttorat tar-Reġistrazzjonijiet tal-Proprjetà Industrijali fi ħdan id-Dipartiment tal-Kummerċ huwa l-awtorità nazzjonali kompetenti. Min-naħa tiegħu, ladarba l-EUIPO jirċievi l-informazzjoni mibgħuta, id-dettalji dwar ix-xogħlijiet orfni jsiru disponibbli fid-database.

Xogħlijiet li huma aċċessibbli fid-database għandhom l-ewwel jiġu ppubblikati jew imxandra fl-Istati Membri tal-UE, u eżempji ta’ xogħlijiet bħal dawn jinvolvu:

  • Materjal Stampat bħal kotba, ġurnali, gazzetti, rivisti jew kitbiet oħra;
  • Xogħlijiet ċinematografiċi jew awdjoviżivi u fonogrammi;
  • Xogħlijiet mhux ippubblikati taħt ċerti kundizzjonijiet;
  • Xogħlijiet inkorporati jew inkorporati f’xogħlijiet jew fonogrammi oħra bħal stampi u ritratti;
  • Xogħlijiet orfni parzjali, jiġifieri dawk ix-xogħlijiet li d-detenturi tad-drittijiet tagħhom ġew identifikati jew lokalizzati u taw permess biex jużaw ix-xogħlijiet tagħhom b’rabta mad-drittijiet li għandhom.

Id-detenturi tad-drittijiet u d-detenturi tad-drittijiet potenzjali jistgħu mingħajr sforz jaċċessaw informazzjoni dwar xogħlijiet orfni u jistgħu wkoll iwaqqfu l-istatus ta’ xogħol orfni billi jikkuntattjaw lill-organizzazzjonijiet benefiċjarji li qed jużaw ix-xogħlijiet tagħhom u mbagħad jitolbu d-drittijiet tagħhom f’dawn ix-xogħlijiet. Barra minn hekk, id-database għandha rwol kritiku fil-prevenzjoni u l-abolizzjoni ta’ ksur possibbli tad-drittijiet tal-awtur.

Id-Database tax-Xogħlijiet Orfni tista’ tiġi aċċessata permezz tal-link li ġejja:

Link to the Orphan Works Database

https://euipo.europa.eu/orphanworks/

Għal għajnuna jew aktar informazzjoni dwar l-użu tad-Database tax-Xogħlijiet Orfni, jekk jogħġbok ikkuntattja lill-EUIPO fuq:
[email protected]